miércoles, 24 de julio de 2013

Letra del Himno Nacional de Guatemala en Kiche.

Si creen que es útil y consideran que debemos darle vida a esta página, se les solicita un comentario.  Gracias.

Para contribuir con el idioma k'iche', en seguida la traducción del Himno Nacional en k'iche'.  Traductor desconocido.

B’IX RECH IXIM ULEW

!Ri ixim ulew kki’kotik!
Man k’o ta jun kb’anow k’ax chawe;
Man k’o ta jun qawinaq kuriq k’axkolil
Man k’o ta b’anal katchub’anik.

We k’u chwe’q ri loq’olaj awulew
E k’o winaq kkaj kka’n k’ax che,
Kalik’o’p k’o chikaj ri awetal atz’yaq
Ke’asik’ij ri awalk’wal che ato’ik.

 QONOJEL

Kalik’o’p k’a chikaj ri awetal atz’yaq
Ke’asik’ij awalk’wal che ato’ik
Rumal uk’anil ri Tinimit
Nab’e kekam na choch kkik’ayij kib’.

Rumal ri q’el kowilaj jat’ib’al awe
Xchakux ri b’anb’al tajib’al ri ulew
Ruk’ ri aq’ab’ ktajix ri uch’uch’uj ulew
Chuquje’ t’ist’ik ch’ich’ tob’al awe

Ri ojer taq winaq e k’amal taq b’e
Ruk’ ronojel kanima’ xatkich’ojij
Man k’o ta jun winaq xkamik che ri ach’ekik
Xatkiya’ pa utzalaj k’olib’al.

 QONOJEL

Man k’o ta jun winaq xkamik che ri  ach’ekik
Xatkiya’ pa utzalaj k’olib’al
Xa’ rumal kichuq’ab’ ri nima’q winaq.
Ri xkiya’ uk’aslemal kirayib’al.

Ri atz’yaq awetal je’ kka’y uwo kaj
Ri usaqil ri awetal je’ kape sutz’
¡Toq’ob’ kiwach ri e ti’taq winaq,
we kkaj kkitz’ilob’isaj awach!

Ri awalk’wal ri k’o sib’alaj kichuq’ab’
Kkaj ri ja’maril chaqaxo’l
We rajawaxik qonojel katqach’ojij na
Che uto’ik ri qachoch ruk’ ri qulew.

 QONOJEL

We rajawaxik qonojel katqach’ojij na
Che uto’ik ri qachoch ruk’ ri qulew,
Ri qarayinik are ri utzil ruk’ ja’maril
Ri muqb’al Tinimit kimuqb’al.

Le aninaq cho ri nima’q taq juyub’
Chikixo’l ri keb’ nima’q taq plo
At k’o chuxe’ ri rax je’lalaj uxik’
Katwartzaj jun je’lalaj q’uq’.

Ri je’lik ri jun q’uq’ k’o pa awetal
Katukol na cho ri b’anal k’ax
Xa ta ne’ kupaqab’a’ ri urapinik
K’a chikal choch kuntur ruk’ ri xik.

 QONOJEL

Xa ta ne’ kupaqab’a’ ri urapinik
K’a chikaj choch kuntur ruk’ ri xik
Pa ri uxik’ kuwartisaj k’a chila’ chikaj

sábado, 25 de mayo de 2013

sábado, 11 de mayo de 2013

Nombre de animales en k'iche'



Si creen que es útil y consideran que debemos darle vida a esta página, se les solicita un comentario.  Gracias.

K’ICHE’
ESPAÑOL
Koj
Leon
B’alam
Tigre
Utiw
Lobo
Kumatz
Serpiente
Kyej
Caballo
B’ur
Burro
K’oy
Mono
Ixpeq
Sapo
Tz’i’
Perro
Sya/Me’s
Gato
Ch’o
Ratón
Kob’an
Rata
Yak
Gato de monte
Kuk
Ardilla
Xi’r
Grillo
K’el
Chokoy
Q’anawaj
Canario
Lo’r
Loro
Us
Sancudo
Sanik
Hormiga
Amalo
Mosca
Pape
Mariposa
Tukmux
Paloma de monte
Imul
Conejo
Saqko’r
Codorniz
Par
Zorro
Ch’ik
Sinsontle
Ch’ok
Zanate
Xik
Gavilán
Joj
Cuervo
K’uch
Zopilote
Masat
Venado
K’isi’ik
Cabra
Tz'unun
Q'uq'
Colibrí
Quetzal
siguenos en facebook

martes, 7 de mayo de 2013

SUSTANTIVOS DE USO COMÚN EN K'ICHE'

Si creen que es útil y consideran que debemos darle vida a esta página, se les solicita un comentario.  Gracias.


Ja'                 Agua
ja                  Casa
ka'yib'al        Espejo
k'ayib'al        Mercado
Atz'ayaq       Ropa
Xajab'           Zapatos
Tz'ib'ab'al     Lapicero (instrumento para escribir)
aq                 Cerdo
Aq'               Lengua
Ch'ich'          Carro
Xyab'           Peine

sábado, 13 de abril de 2013

Opinión de Visitantes

Amigos y amigas.   

Es un gusto saludarles por este medio.  Deseo saber la opinión de ustedes sobre la importancia de este blog.  ¿Les ha sido de utilidad? ¿Vale la pena mantener en linea?   

Muchas gracias por su opinión

Jun ja Winaq

Je' wa' xkib'an ri jun ja winaq:

Ri tat xub'ij che ri ak'al:  ¡Chawila le imul, chaya recha'!

Ja'e tat.  xcha ri ak'al.

Are k'u ri nan ri ral:  ¡Ali, chach'olo le saqwach rech kqatzak che qarikil re paq'ij!

Utz ri' nan.  Cha ri ali.

Ri nan ruk' ri ali xkib'an ri wa re paq'ij.  Are k'u ri tat ruk' ri k'ojolixel xekil ri awaj che taq ri kecha'.

Are taq xutzij ri wa, ri nan xub'ij che ri ali:  ¡Jasik'ij loq ri atat ruk' ri axib'al rech kqatij qawa.

Ja'e nan.  Xcha ri ali.

Xe' ri ali che usik'ixik ri utat, xub'ij che:  Tat jeltija' wa la! kacha ri nunal.

Ja'e ali.  xcha ri tat.  ¡Jo' ak'al, jeqatija' qawa!  Xcha che ri uk'ojol.

Jo' tat xcha ri uk'ojol.

Xaq je ri' xewa' ri juwok ja.

miércoles, 10 de abril de 2013

Sabores y olores en k'iche'


SABORES / UK’I’AL


 
MAYA K’ICHE’
ESPAÑOL
Ch’am
K’a
Ki’
K’achatz’am
Chamch’oj
Poqon
Ácido
Amargo
Dulce
Salado
Agridulce
Picante

OLORES / RUXLAB’IL

MAYA K’ICHE’
ESPAÑOL
Chu
K’ok’
Ch’ich’
K’isk’ob’inaq
Xe’x
Nin
K’ok’arisab’al
Ruxlab’
-  Che’
-  Plow
-  K’atinaq
-  Sik’
-  Kotz’i’j
Desagradables
Agradables
olor que se genera donde se orina
Ahumado
Olor a carne o muerto
olor a sudor de humano.
Perfume
Olor y se agrega el sujeto que genera.
-  Madera
-  Mar
-  Quemado
-  Cigarro
-  Flores


Se debe tomar en cuenta que existen palabras en k'iche' que dificilmente se puede traducir al español y viceversa..

sábado, 6 de abril de 2013

Partes de Cuerpo

MAYA K’ICHE
ESPAÑOL
Jolom
Palaj
Wi’
Xikin
B’oq’och
Tza’m
Rismalwach
Rismalb’oq’och
Ismachi’
Ware
Qul
Teleb’
Ch’u’k
Uqul q’ab’
Q’ab’
Uwi’ q’ab’
K’u’x
Uwok’u’x
Tu’
Pam
Uxe’pam
Achaq
A’
Ch’ek
Ujolom ch’ek
Aqan
Uqul aqan
Ixk’yaq
Aq'
Ij
K'alk'a'x
Potzpoy
kinaq'
Tzantzaq'or
Cabeza
Cara
Pelo
Oreja/oído
Hojo
Nariz
Ceja
Pestaña
Bigote / barba
Diente
Garganta
Hombro
Codo
Muñeca
Mano
Dedo
Corazón
Pecho
Busto
Estomago
Cintura
Cadera
Muslo
Espinilla
Rodilla
Pie
Tobillo
Uña
Lengua
Espalda
Axila
Pulmones
Riñones
Cerebro